پرفشاري خون يکي از شايعترين حالات مشاهده شده در سطح مراقبتهاي اوليه است که در صورت عدم تشخيص به موقع و درمان موثر ميتواند سبب بروز عوارض خطرناکي مانند سکتههاي مغزي و قلبي، نارسايي کليوي و حتي مرگ بيماران شود...
پزشکان براي مديريت اين بيماري همواره به دنبال دستورالعملهاي کارآمد، قوي و مبتني بر بهترين شواهد علمي موجود هستند. توصيههاي ارايه شده در نوشتار حاضر، حاصل بررسي دقيق کارآزماييهاي باليني تصادفي شده (به عنوان استانداردهاي طلايي اثبات اثربخشي) با رويکرد مبتني بر شواهد هستند. توصيههاي موجود در اين دستورالعمل توسط اعضاي منصوب در پانل کميته ملي مشترک 8 (JNC 8) طراحي شدهاند تا با استفاده از شواهد محکم به دست آمده در کارآزماييهاي باليني تصادفي شده، تحليلي کاربردي از دانستهها و نيز ناشناختههاي درمان بيماري پرفشاري خون در زمينههاي مختلف مانند آستانه شروع درمان، اهداف درماني و راهکارهاي دارويي براي رسيدن به اين اهداف در اختيار پزشکان (عليالخصوص پزشکان عمومي) قرار دهند. با اين حال بايد دانست که اين توصيهها جايگزين قضاوت باليني پزشک نبوده و هرگونه تصميمگيري در مورد درمان مبتلايان بايد با در نظر گرفتن همزمان ويژگيهاي باليني و شرايط منحصر به فرد هر بيمار صورت پذيرد. اميدواريم که توصيههاي حاضر پزشکان پرمشغله امروزي را در تصميمگيري بهتر براي رسيدگي به بيمارانشان ياري نمايد.
v توصيه اول: در افراد 60 ساله و بزرگتر از 60 سال جمعيت عادي، درمان دارويي ضدپرفشاري خون را از فشار سيستوليک 150 ميليمتر جيوه و بالاتر يا فشار دياستوليک 90 ميليمتر جيوه و بالاتر آغاز کنيد. (توصيه جدي-گريد A)
توصيه فرعي: در صورتيکه استفاده از درمان دارويي در افراد فوق سبب کاهش فشار سيستوليک (به عنوان مثال کمتر از 140 ميليمتر جيوه) شده و درمان دارويي به خوبي توسط بيمار تحمل شده و عارضه جانبي تاثيرگذار بر کيفيت زندگي و سلامتي بيمار نداشته باشد، نيازي به تعديل درمان دارويي وجود ندارد.(اعتقاد صاحبنظران- گريد E)
v توصيه دوم: در افراد جوانتر از 60 سال جمعيت عادي، درمان دارويي کاهنده فشار خون را از فشار دياستولي برابر يا بيش از 90 ميليمتر جيوه آغاز کنيد تا به هدف فشار دياستوليک کمتر از 90 ميليمتر جيوه برسيد. (توصيه جدي براي سنين 30 تا 59 سال، گريد A و براي سنين 18 تا 29 سال به اعتقاد صاحبنظران، گريد E)
v توصيه سوم: در افراد جوانتر از 60 سال جمعيت عادي، درمان دارويي کاهنده فشار خون را از فشارسيستولي برابر يا بيشتر از 140 ميليمتر جيوه آغاز کنيد تا به هدف فشار سيستوليک کمتر از 140 ميليمتر جيوه برسيد. (اعتقاد صاحبنظران- گريد E)
v توصيه چهارم: در افراد 18 ساله و بزرگتر مبتلا به بيماري مزمن کليوي (CKD)، درمان دارويي کاهنده فشار خون را از فشار سيستوليک 140 ميليمتر جيوه و بالاتر يا فشار دياستوليک 90 ميليمتر جيوه و بالاتر آغاز کنيد تا به هدف فشار سيستوليک کمتر از 140 ميليمتر جيوه و فشار دياستوليک پايينتر از 90 ميليمتر جيوه برسيد. (اعتقاد صاحبنظران- گريد E)
v توصيه پنجم: در افراد 18 ساله و بزرگتر مبتلا به بيماري قند، درمان دارويي کاهنده فشار خون را از فشار سيستوليک 140 ميليمتر جيوه و بالاتر يا فشار دياستوليک 90 ميليمتر جيوه و بالاتر آغاز کنيد تا به هدف فشار سيستوليک کمتر از 140 ميليمتر جيوه و فشار دياستوليک پايينتر از 90 ميليمتر جيوه برسيد. (اعتقاد صاحبنظران- گريد E)
v توصيه ششم: در جمعيت عادي غيرسياهپوست، شامل افراد مبتلا به بيماري قند، درمان دارويي اوليه بايد شامل يک ديورتيک تيازيدي، بلوک کننده کانال کلسيم (CCB)، مهارکننده آنزيم مبدل آنژيوتانسين (ACEI) يا مسدود کننده گيرنده آنژيوتانسين (ARB) باشد. (توصيه متوسط-گريد B)
v توصيه هفتم: در افراد عادي سياهپوست، شامل افراد دچار بيماري قند، درمان دارويي اوليه بايد شامل يک ديورتيک تيازيدي يا بلوک کننده کانال کلسيم باشد. (توصيه متوسط براي جمعيت عادي سياهپوست، گريدB و توصيه ضعيف براي بيماران ديابتيک سياهپوست، گريد C)
v توصيه هشتم: در افراد 18 ساله و بزرگتر مبتلا به بيماري مزمن کليوي، درمان ابتدايي (يا اضافه شده به درمانهاي قبلي) کاهنده فشار خون بايد شامل يک مهارکننده آنزيم مبدل آنژيوتانسين (ACEI) يا مسدود کننده گيرنده آنژيوتانسين (ARB) باشد تا سبب بهبود عواقب کليوي بيماري شود. اين توصيه شامل تمامي مبتلايان به بيماري مزمن کليوي صرفنظر از نژاد يا وضعيت ابتلا به بيماري قند (مبتلا يا سالم) است.(توصيه متوسط-گريد B)
v توصيه نهم: هدف اصلي از درمان پرفشاري خون رسيدن به فشارخون هدف و نگه داشتن فشار خون در همين مقدار است. در صورتي که فشار خون بيمار پس از يک ماه درمان به ميزان هدف نرسيد، دوز داروي اوليه را افزايش داده يا داروي دومي را از يکي از گروههاي ذکر شده در توصيه ششم (ديورتيکهاي تيازيدي، CCB, ACEI يا ARBها) به رژيم درماني بيمار اضافه کنيد. پزشک بايد ارزيابي فشار خون بيمار و تعديل رژيم درماني را تا رسيدن به فشار خون هدف ادامه دهد. در صورتي که رسيدن به فشار خون هدف با دو دارو نيز ميسر نشد، داروي سومي را از فهرست بالا به رژيم درماني اضافه کرده و دوز آن را تنظيم کنيد. از تجويز همزمان مهارکنندههاي آنزيم مبدل آنژيوتانسين و مسدودکنندههاي گيرنده آنژيوتانسين در يک بيمار اجتناب کنيد. اگر رسيدن به فشار خون هدف با استفاده از داروها به دليل وجود موارد منع مصرف يا نياز به مصرف بيش از 3 نوع دارو امکانپذير نبود، ميتوان از ساير گروههاي دارويي پايين آورنده فشار خون سود جست. دربيماراني که عليرغم به کار بستن راهکارهاي فوق به فشار هدف نميرسند يا موارد پيچيدهاي که نياز به مشاورههاي باليني بيشتر دارند، ممکن است ارجاع به متخصصين ذيصلاح در زمينه فشار خون لازم شود. (اعتقاد صاحبنظران- گريد E)
مهم است به ياد داشته باشيم که توصيههاي مبتني بر شواهدفوق، تعرف جديدي از فشار خون بالا ارايه نکردهاند و اعضاي پانل بر اين عقيدهاند که تعريف کميته ملي قبلي يعني فشار خون برابر 90/140 ميليمتر جيوه همچنان منطقي به نظر ميرسد. فوايد بالقوه رژيم غذايي سالم، کنترل مناسب وزن و فعاليت بدني مداوم نبايد در هيچ بيمار مبتلايي ناديده انگاشته شود. اين تغييرات سبک زندگي ميتوانند کنترل فشار خون را ارتقا داده و حتي سبب کاهش نياز به درمانهاي دارويي شوند.